سفارش تبلیغ
طول ناحیه در قالب بزرگتر از حد مجاز

دانلود فایل pdf

 [سورة البقرة (2): آیة 74]

ثُمَّقَسَتْقُلُوبُکُمْمِنْبَعْدِذلِکَفَهِیَکَالْحِجارَةِأَوْأَشَدُّقَسْوَةًوَإِنَّمِنَالْحِجارَةِلَمایَتَفَجَّرُمِنْهُالْأَنْهارُوَإِنَّمِنْهالَمایَشَّقَّقُفَیَخْرُجُمِنْهُالْماءُوَإِنَّمِنْهالَمایَهْبِطُمِنْخَشْیَةِاللَّهِوَمَااللَّهُبِغافِلٍعَمَّاتَعْمَلُونَ (74) 

ترجمه:پس از آن دلهاتان سخت شد همچون سنگ یا سخت‏تر، و همانا از برخى سنگها جویها روان شود و برخى از آنها بشکافد و آب از آن بیرون آید، و برخى از آنها از بیم خدا [از کوه‏] فرو ریزد، و خدا از آنچه مى‏کنید غافل نیست. (74)[1]

معنى ثُمَّ قَسَتْ، استبعادُ القسوة[2]ِمنْ بعدِ ما ذُکر مما یوجب لینَ القلوبِ و رقتَها .ونحوُه: (ثُمَّ أَنْتُمْ تَمْتَرُونَ[3]).

و صِفَةُ[4]القلوبِ بالقسوة و الغِلَظِ[5] مثلٌلِنُبُوِّها[6]عن الْاعتبارٍ و أنَّ المواعظَ لا تؤثِّرُ فیها.

و ذلِکَ إشارةٌ إلى:

1-  إحیاءِ القتیلِ،  

2-  أو إلى جمیعِ ما تقدًّم َمن الآیاتِ المعدودةِ. 

فَهِیَ[7] کَالْحِجارَةِ فهی فی قسوتها مثلُ الحجارة أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً منها، و أشدُّ، معطوفٌ على الکاف[8]،

1.      إما على معنى[9] «أو مثلُ أشدَّ قسوةً»، فحُذِف المضافُ [10]و أقیمَ المضافُ إلیه مقامَه. و تعضُدُه قراءة الأعمش بنصب الدال عطفاً على الحجارةِ[11]. 

2.      و إما على: أو هی أنفسها أشدُّ قسوة.

و المعنى:أن من عرفَ حالَها[12] شبَّهَها بالحجارةِ، أو بجَوهرٍ أقسَى منها و هو الحدیدُ مثلاً.

أو من عرَفها[13] شبَّهَها بالحجارة، أو قال: هی أقسى من الحجارة.

برچسب ها : تفسیر,

                        الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج‏1، ص: 153
و کانوا طلبوا البقرة الموصوفة أربعین سنة. فإن قلت: کانت البقرة التی تناولها الأمر بقرة من شق البقر غیر مخصوصة، ثم انقلبت مخصوصة بلون و صفات، فذبحوا المخصوصة، فما فعل الأمر الأوّل؟ قلت: رجع منسوخا لانتقال الحکم إلى البقرة المخصوصة، و النسخ قبل الفعل جائز. على أنّ الخطاب کان لإبهامه متناولا لهذه البقرة الموصوفة کما تناول غیرها.
و لو وقع الذبح علیها بحکم الخطاب قبل التخصیص لکان امتثالا له، فکذلک إذا وقع علیها بعد التخصیص وَ إِذْ قَتَلْتُمْ نَفْساً خوطبت الجماعة لوجود القتل فیهم فَادَّارَأْتُمْ فاختلفتم و اختصمتم فی شأنها، لأنّ المتخاصمین یدرأ بعضهم بعضاً، أى یدفعه و یزحمه. أو تدافعتم، بمعنى طرح قتلها بعضکم على بعض، فدفع المطروح علیه الطارح. أو لأنّ الطرح فی نفسه دفع. أو دفع بعضکم بعضاً عن البراءة و اتهمه وَ اللَّهُ مُخْرِجٌ ما کُنْتُمْ تَکْتُمُونَ مظهر لا محالة ما کتمتم من أمر القتل لا یترکه مکتوماً. فإن قلت: کیف أعمل مخرج و هو فی معنى المضىّ؟
قلت: و قد حکى ما کان«1»مستقبلا فی وقت التدارؤ. کما حکى الحاضر فی قوله: (باسِطٌ ذِراعَیْهِ) و هذه الجملة اعتراض بین المعطوف و المعطوف علیه و هما (فَادَّارَأْتُمْ) و (فَقُلْنا)
 و الضمیر فی اضْرِبُوهُ‏
 إمّا أن یرجع إلى النفس و التذکیر على تأویل الشخص و الإنسان، و إمّا إلى القتیل لما دل علیه من قوله: (ما کُنْتُمْ تَکْتُمُونَ). بِبَعْضِها
 ببعض البقرة. و اختلف فی البعض الذی ضرب به، فقیل: لسانها، و قیل: فخذها الیمنى، و قیل: عجبها، و قیل: العظم الذی یلی الغضروف و هو أصل الأذن، و قیل: الأذن، و قیل: البضعة بین الکتفین. و المعنى:
فضربوه فحیى، فحذف ذلک لدلالة قوله: (کَذلِکَ یُحْیِ اللَّهُ الْمَوْتى‏)
. و روى أنهم لما ضربوه قام بإذن اللَّه و أوداجه تشخب دماً و قال: قتلنی فلان و فلان لا بنى عمه، ثم سقط میتاً، فأخذا و قتلا و لم یورّث قاتل بعد ذلک. کَذلِکَ یُحْیِ اللَّهُ الْمَوْتى‏
 إما أن یکون خطابا للذین حضروا حیاة القتیل بمعنى و قلنا لهم: کذلک یحیى اللَّه الموتى یوم القیامة وَ یُرِیکُمْ آیاتِهِ‏
 و دلائله على أنه قادر على کل شی‏ء لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ‏
 تعملون على قضیة عقولکم. و أن من قدر على إحیاء نفس واحدة قدر على إحیاء الأنفس کلها لعدم الاختصاص حتى لا تنکروا البعث. و إما أن یکون خطابا للمنکرین فی زمن رسول اللَّه صلى اللَّه علیه و سلم. فإن قلت: هلا أحیاه ابتداء؟ و لم شرط فی إحیائه ذبح البقرة و ضربه ببعضها؟ قلت: فی الأسباب و الشروط
__________________________________________________
 (1). قوله «قلت و قد حکى ما کان» لعله«قد» بدون واو. (ع) [.....]
                       


 

     الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج‏1، ص: 152

    و قرئ تسقى بضم التاء من أسقى مُسَلَّمَةٌ سلمها اللَّه من العیوب أو معفاة من العمل سلمها أهلها منه کقوله:

             أَوْ مَعْبَرَ الظَّهْرِ یُنْبِى عَنْ وَلِیَّتِهِ             مَا حَجَّ رَبُهُ فِى الدُّنْیَا وَ لَا اعْتَمَرَا«1»

     أو مخلصة اللون، من سلم له کذا إذا خلص له، لم یشب صفرتها شی‏ء من الألوان لا شِیَةَ فِیها لا لمعة فی نقبتها«2»من لون آخر سوى الصفرة، فهی صفراء کلها حتى قرنها و ظلفها. و هی فی الأصل مصدر وشاه وشیا وشیة، إذا خلط بلونه لونا آخر، و منه ثور موشى القوائم جِئْتَ بِالْحَقِّ أى بحقیقة وصف البقرة، و ما بقی إشکال فی أمرها فَذَبَحُوها أى فحصلوا البقرة الجامعة لهذه الأوصاف کلها فذبحوها. و قوله وَ ما کادُوا یَفْعَلُونَ استثقال لاستقصائهم و استبطاء لهم، و أنهم لتطویلهم المفرط و کثرة استکشافهم، ما کادوا یذبحونها، و ما کادت تنتهی سؤالاتهم، و ما کاد ینقطع خیط إسهابهم فیها و تعمقهم. و قیل: و ما کادوا یذبحونها لغلاء ثمنها. و قیل: لخوف الفضیحة فی ظهور القاتل.

    و روى أنه کان فی بنى إسرائیل شیخ صالح له عجِلة فأتى بها الغیضة«3»و قال: اللهم إنى أستودعکها لابنى حتى یکبر، و کان براً بوالدیه، فشبت و کانت من أحسن البقر و أسمنه، فساوموها الیتیم و أمّه حتى اشتروها بمل‏ء مسکها ذهباً، و کانت البقرة إذ ذاک بثلاثة دنانیر

    __________________________________________________

     (1). أنشده سیبویه. و یقال: أعبرت الشاة فهی معبرة، إذا کثر صوفها لترکها سنة من غیر جز، فالظهر المعبر: المتروک من الجز فیکثر وبره، أو لأنه لا وبر علیه فیحز. و لعل المراد هنا المتروک من الحمل علیه. و قیل:

    المنجرد الشعر. و نبا عنه ینبو: انحرف. و أنبیته: حرفته و أبعدته، فما هنا معناه یمنع غیره عن رکوب ولیته.

    و ظاهر کلام بعضهم أنه یقال: نبى ینبی، کرمى یرمى، إذا انحرف. و أن ما هنا منه، أى ینفر عن ولیته: أى برذعته، لأنها تلى الجلد. و ربه باختلاس الحرکة للوزن، بمعنى صاحبه. و المعنى: أنه بعیر متروک من العمل فهو مصعب ینفر من الراکب، لأنه لم یسافر أصلا حتى أن صاحبه لا حج و لا اعتمر: و ظاهر کلام بعضهم أن «ربه» هی رب التی هی حرف جر، فتکون جارة للضمیر بلا تمییز لتقدم مرجعه، و دالة على تحقیق النفی مجازاً عن معنى التکثیر و هی اعتراض بین المتعاطفین. و إسناد الفعلین لضمیر البعیر مجاز عقلى، لأنه من آلات الحج و الاعتمار.

    و قائل ذلک فسره بأنه منجرد الظهر ینفر من برذعته لدبره من کثرة الأسفار. ما سافر لحج و لا اعتمار، و إنما یسافر إلى الأعداء. و لو جعل معناه کما تقدم لجاز. فالمعنى أنه مصعب لم یرکب و لم یسافر أصلا، حتى أنه لم یسافر لحج و لا عمرة و هو ظاهر.

     (2). قوله «لا لمعة فی نقبتها» فی الصحاح: النقبة اللون و الوجه. (ع)

     (3). قوله «فأتى بها الغیضة» فی الصحاح: الغیضة الأجمة، و هی مغیض ماء یجتمع فیه فینبت فیه الشجر. (ع)

                          



 

  •  
    •  و عن النبی صلى اللَّه علیه و سلم «لو اعترضوا أدنى بقرة فذبحوها لکفتهم، «1»و لکن شدّدوا فشدّد اللَّه علیهم»
    •  و الاستقصاء شؤم.
    •  و عن بعض الخلفاء أنه کتب إلى عامله بأن یذهب إلى قوم فیقطع أشجارهم و یهدم دورهم، فکتب إلیه: بأیهما أبداً؟ فقال: إن قلت لک بقطع الشجر سألتنى:بأى نوع منها أبدأ؟
    •  و عن عمر بن عبد العزیز: إذا أمرتک أن تعطى فلانا شاة سألتنى: أ ضائن أم ماعز؟ فإن بینت لک قلت: أذکر أم أنثى؟ فإن أخبرتک قلت: أسوداء أم بیضاء؟ فإذا أمرتک بشی‏ء فلا تراجعنی.
    • و فی الحدیث «أعظم الناس جرما من سأل عن شی‏ء لم یحرم فحرم لأجل مسألته»«2»إِنَّ الْبَقَرَ تَشابَهَ عَلَیْنا أى إنّ البقر الموصوف بالتعوین و الصفرة کثیر فاشتبه علینا أیها نذبح. و قرئ: تشابه، بمعنى تتشابه بطرح التاء و إدغامها فی الشین. و تشابهت و متشابهة و متشابه. و قرأ محمد ذو الشامة: إن الباقر یشابه، بالیاء و التشدید.
    •  جاء فی الحدیث «لو لم یستثنوا لما بینت لهم آخر الأبد»«3»أى: لو لم یقولوا إن شاء اللَّه. و المعنى: إنا لمهتدون إلى البقرة المراد ذبحها، أو إلى ما خفى علینا من أمر القاتل لا ذَلُولٌ صفة لبقرة بمعنى بقرة غیر ذلول، یعنى لم تذلل للکراب«4»و إثارة الأرض، و لا هی من النواضح التی یسنى علیها لسقى الحروث، و «لا» الأولى للنفی، و الثانیة مزیدة لتوکید الأولى، لأن المعنى: لا ذلول تثیر و تسقى. على أنّ الفعلین صفتان لذلول، کأنه قیل: لا ذلول مثیرة و ساقیة. و قرأ أبو عبد الرحمن السلمى: لا ذلول، بمعنى لا ذلول هناک: أى حیث هی، و هو نفى لذلها و لأن توصف به فیقال: هی ذلول. و نحوه قولک: مررت بقوم لا بخیل و لا جبان. أى فیهم، أو حیث هم.
  • قَالَ إِنَّهُ یَقُولُ إِنهَّا بَقَرَةٌ لَّا ذَلُولٌ تُثِیرُ الْأَرْضَ وَ لَا تَسْقِى الحَْرْثَ مُسَلَّمَةٌ لَّا شِیَةَ فِیهَا قَالُواْ الَْانَ جِئْتَ بِالْحَقّ‏ِ فَذَبحَُوهَا وَ مَا کاَدُواْ یَفْعَلُونَ(71)

                            الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج‏1، ص: 151

    ما هِیَ مرة ثانیة تکریر للسؤال عن حالها و صفتها، و استشکاف زائد لیزدادوا بیانا لوصفها.

    __________________________________________________

     (1). ابن مردویه و البزار و ابن أبى حاتم کلهم من طریق الحسن عن أبى رافع عن أبى هریرة مرفوعا و فی سنده عباد بن منصور، و فیه ضعف و الطبری من کلام ابن عباس موقوفا. و من کلام أبى العالیة، دون قوله «و الاستقصاء شؤم» فلیس هو فی المرفوع و لا الموقوف قلت قوله«و الاستقصاء شؤم» من کلام الزمخشری

     (2). متفق علیه من حدیث سعد بن أبى وقاص رضى اللَّه عنه.

     (3). قلت: أخرجه ابن جریر من طریق ابن جریج مرفوعا. و هو معضل.

     (4). قوله «لم تذلل للکراب» فی الصحاح: کربت الأرض إذا قلبتها للحرث. و فی المثل: الکراب على البقر، و یقال: الکلاب على البقر. (ع)

                          




انواع مرگ در قرآن را از جنبه های گوناگون می توان بیان کرد که در این جا به دو دسته اشاره می کنیم.

الف:
1-
مرگ دلها:قرآن کسانی که دارای روح بی تفاوت و قساوت قلب هستند را مردگان
دانسته است و به پیامبرش می فرماید: اِنّک لاتسمع المَوتی (سوره نمل ، آیه
80 و روم ، آیه 52.)
تو نمی توانی مرده دلان را شنوا کنی .

2- مرگ
جامعه ها: به جامعه های بی حرکتی که رشدی ندارند و در برابر فسادها بی
تفاوتند و در حوادث تلخ و شیرین بی توجّه و در اقتصاد و فرهنگ وابسته هستند
نیز مرده گفته می شود.قرآن می فرماید: ولَکم فِی القِصاصِ حَیاةٌ یا اولِی
الاَلباب ( بقره / 179)
ای خردمندان ! برای شما در قانون قصاص و انتقام
از ستمگران ، زندگی است .

3- مرگ سرخ و شهادت:در قرآن در عظمت شهادت
و شهدا آیات فراوانی آمده تا جایی که خطاب به مردم می فرماید: ولا
تَحسبنَّ الّذینَ قُتِلوا فی سَبیلِ اللّهِ اَمواتا بَل احیاءٌ عندَ ربّهِم
یُرزَقون ( آل عمران/ 169.) گمان نکنید کسانی که در راه خدا کشته شده اند،
مرده اند بلکه زنده هستند و نزد خداوند در حال شادی و بهره گیری از رزق و
روزی او می باشند.
یا می فرماید: لاُکفّرَنَّ عنهم سیّئاتهم ( آل عمران
/195.)
ما از لغزشهای شهیدان صرفنظر می کنیم و نوتِیه اءجراً عَظیما( نساء/
74.)
وپاداش بسیار بزرگی به آنان می دهیم .

ادامه مطلب



برچسب ها : پژوهش های قرآنی,

گروهی از مسلمانان گمان می‏کنند تدبّر در قرآن مجاز نیست مگربرای کسانی که
بهره فراوانی از علم دارند و در این پندار خود به‏روایاتی استشهاد می‏کنند
که مردم را از تفسیر به رأی قرآن باز می‏دارد.ولی این پندار کاملاً غیر
منطقی است، زیرا خدا به کتاب و مخلوقات‏خود آگاهتر است که آنها را به تدبّر
در قرآن امر کرده و حتّی می‏توان‏گفت قرآن هر انسانی را در هر زمان و
مکانی مخاطب قرار می‏دهد.

خداوند درباره کتابش می‏فرماید:

)هذَا بَیَانٌ لِلنَّاسِ وَهُدیً وَمَوْعِظَةٌ لِلْمُتَّقِینَ).

"این برای مردم دلیلی روشن و برای پرهیزکاران راهنما و اندرزی است."

و
آیا ممکن است خداوند بیان روشنی را برای همه مردم بفرستدوسپس آنها را از
فهم یا تدبّر در آن باز دارد؟ بنابراین فایده بیان روشن(قرآن) چیست؟

خطاب
قرآن همه مردم را در بر می‏گیرد و با "ای مردم" یا "ای‏مؤمنان" یا "ای
کسانی که ایمان آوردید" قرین است و مفهوم آن این‏است که خداوند می‏خواهد
آنها به سخنش گوش فرا دهند و آن رادرک کنند و بر این اساس آیا می‏توانیم
چنین بپنداریم که تدبّر در آن‏جایز نیست؟ نمی‏توان گفت روایات از تدبری نهی
می‏کنند که‏خداوند آن را لازم شمرده است، بلکه منطقی‏تر آن است که
بگوییم‏روایات از چیزی نهی کرده‏اند و آیات قرآنی به چیز دیگری
فرمان‏می‏دهند یا آن که روایات حدود تدبّر را روشن می‏سازند، حدودی
که‏نباید پا را از آن فراتر نهاد.

روایات از چه چیزی نهی می‏کنند؟

ادامه مطلب



برچسب ها : پژوهش های قرآنی,


سَلامٌ عَلَیْکُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِینَ (73 سوره زمر)

سَلامٌ عَلَی نُوحٍ فِی الْعَالَمِینَ (79 سوره صافات )

سَلامٌ عَلَی مُوسَی وَهَارُونَ (120 سوره صافات )

 سَلامٌ هِیَ حَتَّی مَطْلَعِ الْفَجْرِ (5 سوره قدر )

  سَلامٌ عَلَی إِلْ یَاسِینَ (130 سوره صافات )

سلامٌ قولاً من ربّ رحیم (58 سوره یس )

سَلامٌ عَلَی إِبْرَاهِیمَ (109 سوره صافات)

ادامه مطلب



برچسب ها : پژوهش های قرآنی,

الفاظ شادی در قرآن :


شادی و نشاط در قرآن کریم اغلب با الفاظی هم‌چون فرح ، فرحوا ، تفریح ، تفرحوا ، تفرحون ، یفرح ، فرحون و فرحین آمده است ؛

معنی لغوی فرح :


فرح مخالف حزن و اندوه است . و عبارت است از لذّت قلب و روح از رسیدن به
آنچه میل دارد . و در بیانی گفته شده ؛ فرح شرح صدر است به سبب لذت
زودگذر که اکثراً درباره‌ی لذات حسی و دنیوی صدق می‌کند .


ادامه مطلب



برچسب ها : پژوهش های قرآنی,



حضرت صدّیقة زهرا(س) نیز ولیّة انبیا بوده
است، چنان‌که پیامبر اعظم و علی و ‏یازده امام دیگر ولیّ آنان بوده‌اند.
یعنی همة انبیا به خضوع و فروتنی در مقابل این چهارده وجود مقدّس ‏ایمان و
اعتقاد داشته‌اند.



بعد از آن‌که خدای تعالی آدم را آفرید و فرشتگان بر حضرت آدم سجده کردند،
عُجب و ‏خودپسندی به او راه یافت و در حالی‌که به خود می‌بالید، عرض کرد:
پروردگارا! آیا مخلوقی که نزد تو محبوب‌‏تر از من باشد، آفریده‌ای؟ از جانب
پروردگار خطاب آمد: بلی، و به امر پروردگار حجاب‌ها برداشته شد و پنج ‏شبه
ظاهر شدند که در پیشگاه عرش ایستاده بودند. آدم عرض کرد: اینان کیانند؟

آیة اول: آیة تطهیر

إنّما یرید الله لیذهب عنکم الرّجس أهل البیت و یطهّرکم تطهیرا. 


ادامه مطلب



برچسب ها : پژوهش های قرآنی, امامت,
با سلام

رویه ی وبلاگ به این شکل هست که من ابتدا سوره مورد نظر رو خودم میخونم و سپس یه مقدمه برای سوره انتخاب میکنم و توی وبلاگ قرار میدم.

اما بعضی از بیننده های وبلاگ، تفسیر بقیه سوره هایی هم که من هنوز بهشون نرسیدم رو میخوان.

به همین دلیل توی این پست، لینک تفسیر سوره های 29 تا 114 رو قرار میدهم.

از 1 تا 28 هم که در منوی سمت راست وبلاگ موجود هست.

سوره قدر که 97 امین هست نیز در منوی سمت راست میباشد.

به مرور که پیش برم، در آینده منوی سمت راست هم تکمیل میشود ان شاء الله.



لیست سوره های 29 تا 114

یا حق !



برچسب ها : تفسیر,

پیامهای عمومی ارسال شده

+
سلام فیش یکی از دانش پژوه موسسه امام خمینی از کلاس تفسیر حضرت آیت الله فیاضی (تفسیر کشاف )را در وبلاگ http://quran.parsiblog.comبخوانید.

آمار بازید

بازدید امروز: 0
بازدید دیروز: 0
کل بازدیدها: 9731
کل مطالب: 12

تبلیغات

ADS

آرشیو

مهر 91

خبرنامه


 

لوگوی ما

پروفایل مدیریت

نام مدیریت : مرتضی جعفری

توضیحات : این حقیر مرتضی جعفری دانش پژوه رشته تفسیر و علوم قرآنی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی هستم. پایه هشتم حوزه هستم
تعداد : 3
ایمیل مدیریت : مرتضی جعفری


ویرایش

موسیقی

امکانات